Küçük Gezegen: Merkür

BilgData

Merkür Gezegeni

Güneş’e en yakın olan ve Güneş sistemindeki en küçük gezegen Merkür’dür. Yüzeyi ise tıpkı Dünya’nın uydusu olan Ay gibi kraterler ile kaplıdır ve Güneş’e çok yakın olduğu gibi tıpkı bir köz gibidir. Diğer gezegenlere göre dönme ekseni çok dik olduğundan dolayı Dünya ve Mars’taki gibi mevsimler bulunmamaktadır. Bu özelliğinden dolayı kutup kısmının bir bölümü buzullar ile kaplıdır. Güneş’e bu kadar yakın olmasına rağmen kutup kısımlarının bir kısmının buzullar ile kaplı olması bu gezegeni ilginç kılan özelliklerinden bir tanesidir.

Merkür’ü en ilginç kılan özellikleri arasında ise 1 Merkür gününün 2 Merkür yılına denk gelmesidir. Bu durumu anlamak için öncelikli olarak 1 gün ve 1 yılı nasıl belirlediğimizi bilmemiz gerekiyor. Bilindiği üzere bir gezegenin kendi ekseni etrafında dönmesine 1 gün diyoruz. Güneş etrafındaki 1 tur dönüşüne ise 1 yıl. Merkür ise kendi etrafında bir tur atana kadar Güneş’in etrafında iki tur atıyor. Yani Merkür’de güneş doğup batana kadar iki yıl geçmiş oluyor. Tabi bu bizim zamanımıza göre değil Merkür kendi zamanına göre geçerli bir durum.

BilgData

Bu gezegenin diğer bir ilginç özelliği ise yörüngesinin eliptik olmasıdır. Bilindiği üzere Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin senelik olarak belirli bir yörüngesi vardır. Ancak Merkür’ün yörüngesi her sene değişmektedir. Bununla birlikte Merkür’ün demir çekirdeğinin kendi boyutuna göre çok daha büyük olduğu fark edilmiştir. Adeta büyük bir demir top gibi uzayda gezinmektedir. Bunun nedeninin ise oldukça büyük bir gök cismi ile çarpıştıktan sonra bu çekirdeğin üzerinde yer alan kaya kısmının uzaya dağılması olduğu düşünülmektedir. Aynı sebepten dolayı yavaş bir şekilde döndüğü düşünülmektedir.

Merkür aynı zamanda uydusu olmayan bir gezegendir. Aynı şekilde Güneş sisteminde uydusu bulunmayan bir diğer gezegen ise Venüs’tür. Her ne kadar Güneş’e en yakın gezegen olsa da Güneş sistemindeki en sıcak gezegen değildir. Gezegenin bazı noktaları 400 santigarat dereceye kadar çıkar iken tam tersi bir şekidle – 170 santigarat dereceye kadar da sıcaklık düşebilmektedir. Bunun en büyük sebebi ise gezegenin bir atmosfere sahip olmamasıdır. Sıcaklığı düzenleyen bir atmosfere sahip olmaması Merkür’ü Güneş Sistemi’ndeki en sıcak ikinci gezegen konumuna koymuştur. Güneş Sistemi’ndeki en sıcak gezegen ise Venüs’tür. Bunun sebebi ise sahip olduğu atmosferde bolca karbondioksit bulunmasıdır. Bu sebepten dolayı gezegene geren ısı çıkamadığından dolayı gezegen aşırı derecede ısınmaktadır.

BilgData

Merkür’ün yüzeyine bakıldığında ise genel olarak uçurumlar, ovalar ve kraterlerden oluştuğunu söylemek mümkündür. Daha önce bahsettiğimiz gibi yüzeyi tıpkı Dünya’nın uydusu olan Ay’a benzemektedir. Merkür’ün ilk olarak gözlemlenmesi ise 1631 yılında olmuştur. Merkür’ü ilk gözlemleyen kişi Galileo’dur.

Merkür gezegeni eski çağlardan beri toplumlar tarafından bilinen ve bir şekilde elimize geçen tarihi kaynaklarda geçmekte olan 7 gök cismi arasında yer almaktadır. Bu sebepten dolayı geçmişteki gök bilim çalışmalarının yanı sıra bilim olmayan astrolojiye de pek çok kez konu olmuştur. Ayrıca tarihte pek çok medeniyette haftanın 7 gününe gününe adı verilmiştir. İtalyan bir gök bilimci olan Giovanni Battista 1639 senesinde teleskop ile yapmış olduğu gözlem sonucunda Merkür’ün farklı evrelerinin olduğunu iddia etmiştir. 1991 senesine gelindiğinde ise radyoteleskop ile yapılan gözlem sonucunda gezegenin kutup kısımlarında donmuş halde su bulunabileceğine dair veriler elde edildi.